رویا

انگشتان کشیده‌ات

چون موج بلندی

صورتم را پوشاند

و صدایت

خنکای نسیم، میان برگ‌های درختی در تابستان

دوستت داشتم

همان‌طور که درخت، نسیم را

که خرس، کندوی عسل را

که زبان، هم‌زبان را

دوستم داشتی

همان‌طور که قفل، کلید را

که موج، ساحل را

که تن عریان، لباس را

در رویا بودم انگار

خط‌های گرد دامن کوه‌

نوازشم می‌کرد

صدایی زیر گوشم گفت:

«تو یک کوه را مست کرده‌ای

چشم‌ها را ببند

پرواز کن

بالاتر ای عقاب!

این کوه می‌خواهد فوران کند.»

پرنده‌ها رویا نمی‌خواهند

نسیمِ زیر بال‌های‌شان حقیقی‌ست

بال‌های‌شان حقیقی‌ست

و پروازشان

-که انسان را رویایی می‌کند-

حقیقی‌ست.

دوست دارم بدانم پرنده‌ها چه خوابی می‌بینند

می‌دانم

دوست ندارند انسان باشند

و خواب پریدن نمی‌بینند.

ای عقاب!

ای اوج!

جز نوزاد و خدا

چه رویایی می‌توانی داشته باشی؟

خودکشی

جامانده از کوچ

کشتی‌ها را تماشا می‌کند

دود کشتی‌ها

دود پیپ‌های ملوانان

به آسمان می‌رود

و چیزی از آسمان

به زمین نمی‌آید

خورشید پشت ابر

فانوس دریایی در خواب

ماهی‌ها رفته‌اند

صدایش را از یاد برده است

و در این عصر خاکستری

به معنی بال‌هایش فکر می‌کند

نهنگ‌ ساحل را برای خودکشی ترجیح می‌دهد

و مرغ دریایی

نشستن و تماشا را

یک. دست‌های ما / کوتاه بود / و خرماها / بر نخیل / ما دست‌های خود را بریدیم / و به سوی خرماها / پرتابکردیم / خرما فراوان بر زمین ریخت / ولی ما دیگر / دستنداشتیم! (کیومرث منشی‌زاده)

مثل باد

مثل باد

از لب پرچین‌ها گذشتم

از شالیزارها گذشتم

از اصطبل‌ها

در پی تو

بوی یال اسب‌

بوی گندم

بوی ستارگان

با من آمیخت

مثل باد

مرا در چرخیدن آسیاب ببینید

مرا در شور شاخه‌ها

هنگامی که پرنده‌ای‌ از روی‌شان می‌پرد

مرا در شعرهایم نبینید

که خودکشی بادند

نباید ایستاد

آه که این را چقدر دیر فهمیدم

شعر چه چیزی را می‌خواهد به درخت اضافه کند؟

هربار ایستادم تنهاتر شدم

هربار بادی به من وزید

تنهاتر شدم.

ابری که می‌ایستد

دیگر پاره‌ی تنش را نخواهد دید.

باید رفت

و روی هیچ شاخه‌ای ننشست

شور شاخه‌ها

پرنده‌های زیادی را در قفس کرده است

می‌روم

مثل باد

تا دردهایم ته‌نشین نشوند

تا بادی

تنهاییم را به رویم نیاورد

یک. رویای من / اسبی جوان و دونده بود / که هیچ‌وقت به میدان مسابقه نرفت / اسبی جوان و دونده که به خیش بستند / تا گرسنگی آدم‌ها را شخم بزند / رویای من جای خوبی به دنیا نیامده بود (سیدرسول پیره)

سلوک

 شب است 

کافه‌ها تعطیل شده‌اند

صندلی‌ها در سکوت

حرف‌های آدم‌ها را بالا می‌آورند

هربار در تاریکی دست فرو بردم

تاریکی تازه‌ای به دست آوردم

هربار خندیدم

غم تازه‌ای از راه رسید

سال‌هاست از دهان این کلبه

دودی بلند نشده است

قطار چگونه می‌تواند این همه غم را حمل کند

سنگینم

در سکوت جنگل

هوهوی قطاری

چی‌چی غمی

پیچیده است

فقط پرنده‌ها می‌توانند بدون کوله‌ سفر کنند

گل‌های کافه‌ها

دیگر بو نمی‌دهند

گل‌ها بوی‌شان را برده‌اند

در باغ‌های بی‌حصار

در جنگل‌های ساکت دور

آن‌جا که قطارها

کوله‌ها را زمین می‌اندازند

و به آسمان می‌روند

یک. و شاید سیگار / اختراع سرخ‌پوستی بود / که می‌خواست به معشوقه‌اش / پیام کوتاه بدهد. (آریا معصومی)

بی‌مرز

هنگام پرواز دسته‌جمعی

پرنده‌ها کدام آواز را می‌خوانند؟

کاش می‌دانستم کدام پیراهنم

مرا بیشتر دوست دارد

این سیم‌های خاردار را از تنت بردار

عریان باش چون درخت

مثل زخمی عزیز

دردی که بند نمی‌آید

تنم را چون سرزمینی بی‌سپاه فتح کن

رود آیا رود است؟

یا قطره‌هایی که به دنبال یکدیگر می‌گردند؟

تنهایم

تکه‌چوبی در محاصره‌ی موریانه‌ها

صدایم کن

صدای تو آواز‌ی‌ست سبک‌تر از مرگ

آرام‌تر از نسیم

صدایت

پرنده‌ای‌ست که از پرواز خسته نمی‌شود

یک. به سربازی که تو را کشت، خواهم گفت / گیرم که هیچ‌کس نفهمید / از درخت زردآلو در امان نخواهی ماند / رودی که در مسیر جنگ قرار دارد، انسان نیست / آری، فراق با من کاری کرد / که نمک با زخم نمی‌کند / غم را هر کجا که رها می‌کنم / سر از خانه در می‌آورد / فکر می‌کنم / تنها یک بنای قدیمی مرا درک می‌کند. (غلامرضا بروسان)

دشت مرگ

از تمام دست‌ها

دست تقدیر

از تمام لب‌ها

لب پنجره

از تمام سینه‌ها

سینه‌ی قبرستان

می‌خندیدی و برای زمستان هیزم جمع می‌کردم

ما زیر یک خورشید

زیر یک ماه رنج کشیدیم

می‌گفتیم دشت

و چیزی در ما دویدن می‌گرفت

می‌گفتیم اسب

و در خودمان می‌دویدیم

امشب را با مرگ می‌خوابم

تنگ در آغوشش

می‌خواهم صبح

تنها

یکی از ما زنده مانده باشد

یک. وقتی که بچه بودم خیال می‌کردم / هر پروانه / که نجات می‌دهم / هر حلزون / هر تارتنک / هر مگس / هر گوشخزک و هر کرم خاکی / خواهد آمد و برایم اشک خواهد ریخت / آن‌وقت که خاک ‌می‌شوم / و آنان‌که یک بار نجات‌‌شان داده‌ام / هنوز اگر نمرده باشند / همه خواهند رسید / برای مراسم تدفین‌ام / هنگام که عمری رفت / دریافتم / بیهوده ا‌ست این / هیچ‌یک نمی‌آیند / بیش از همه، / من باید / زنده بمانم / حالا وقتِ پیری / می‌پرسم اگر من نجات‌شان دادم / لحظه‌ی آخر / پس از همه / دو ــ سه‌تایشان / از راه / می‌رسند؟ (اریش فرید)

بغض

 شبیه خودکاری

گوشه‌ی اتاق افتاده‌ام

کافی‌ست به ماهی فکر کنم

اتاقم، رودخانه خواهد شد

کافی‌ست به پرنده فکر کنم

تختم، ابر خواهد شد

نشسته‌ام در سکوت

به هیچ فکر می‌‌کنم

و اتاقم پر از تو شده است

دستی نیست

کاغذی نیست

در دلم می‌گویم:

خوش به حال لیوان‌ها

زود پر و خالی می‌شوند

یک. فروغلتیدن / حسِّ بهمن / در تک‌تکِ سنگ‌ها (تام ویلیامسون)

آیا همین بود؟

صورتت را به یاد نمی‌آورم

کدام تیر برق بودی؟

درختی ممنوعم

ممنوع، مثل دنده عقب در اتوبان

درخت‌ها شبیه هم نیستند

چراغ‌های اتوبوس‌

درخت‌های کنار جاده را به نام می‌شناسند.

آیا تا به حال درختی را روی صندلی اتوبوس دیده‌ای؟

پرنده‌ها طوری نگاهم می‌کنند

که انگار مرا می‌شناسند

از زندگی چیزی نمی‌دانم

فقط می‌دانم اگر انسان، کافی بود

دلم نمی‌خواست پرنده باشم

راه می‌روم

و خودم را از روبرو می‌بینم

آیا زندگی همین بود؟

یک. چگونه فراموش کنم / که جوانی من چطور سرد و خاموش گذشت؟ / چگونه زندگی روزمره جای همه‌چیز را گرفت / و عمرم مثل دعای یکشنبه‌ی کلیسا / یکنواخت و خسته‌کننده سپری شد؟ /چه راه‌ها دوشادوش آن‌کس رفتم/ که اصلا دوستش نداشتم / و چه بارها دلم هوای آن‌کس کرد که دوستش داشتم / حالا دیگر راز فراموشکاری را / از همه‌ی فراموشکاران بهتر آموخته‌ام / دیگر به گذشت زمان اعتنایی نمی‌کنم / اما آن بوسه‌های نگرفته و نداده / آن نگاه‌های نکرده و ندیده را / که به من باز خواهد داد؟ (آنا آخماتووا)

همیشه فاصله‌ای هست

خیره در چشم‌هایش

بادبادکی که در اولین تصویر زندگی‌اش مانده بود

نمی‌خواست اما دور می‌شد

باد

همه‌چیز را از هم دورتر می‌کند

یاد درخت

زیبایی خیابان را به چشم نمی‌آورد

برگ خوب می‌داند

کاغذ خوب می‌داند

آن‌قدر که قیچی می‌بُرَد

چسب نمی‌چسباند

آن‌قدر که باد می‌بَرَد

نمی‌آورد

یک. می‌پرسی تنهایی؟ / تنهایم / تنها / مثلِ هواپیمایی که گیج می‌زند آن بالا / وصل نمی‌شود تماسش با برجِ مراقبت / مثلِ هواپیمایی که آماده‌ی فرود است روی اقیانوس

می‌‌پرسی تنهایی؟ / تنهایم / تنها / مثلِ زنی که همه‌ی روز پشتِ فرمان است و / شهرهای کوچک را می‌بیند و / فکر‌ می‌کند بماند آن‌جا / زندگی کند آن‌جا / بمیرد آن‌جا

تنهایم / تنها / مثلِ کسی که از خانه بیرون می‌زند بی‌هوا / و سردیِ شهر نفسش را می‌بُرد / مثلِ کسی که بیدار می‌شود از خواب و / می‌بیند خانه خالی‌ست / مثلِ قایقی که به ساحل می‌رسد امّا / خبری از صاحبش نیست / مثلِ یخی که مانده گوشه‌ی قایق / و آب شده است زیرِ آفتاب / مثلِ قایقی که می‌داند عاقبتش سوختن در آتش است / می‌پرسی تنهایی؟ (آدرین ریچ)

پرنده‌بودگی

مثل حرف‌های آخر خورشید

سرخ سرخم

چگونه باید آسمان را ترجمه کرد

که چیزی جا نیفتد؟

من هنوز زنده‌ام

و گاهی برای پرنده‌ها دست تکان می‌دهم

مثل باران

می‌میریم و زنده می‌شویم

در ابرهایی

که دیگر مثل قبل نیستند

که هربار سکوت را بیشتر ترجیح می‌دهند

لاک‌پشتی

مدام تا گلویم بالا می‌آید

و دوباره درون آب می‌افتد

آیا انسان

حرفی‌ بود که باید زده می‌شد؟

پرنده

حرفی نیست

که از دهان آسمان بیرون آمده باشد

زمین

آن گوشی نیست که آسمان آرزویش را داشت

خدایان مدام بین زمین و آسمان پرواز می‌کنند

تا انسان از سردرگمی درآید

انسانی که عینک آفتابی می‌زند

انسانی که چتر می‌خرد

چگونه سر به مهر بگذارم

وقتی که بال‌های خدا باز بازند؟

وقتی که پروازش

لبخندی‌ست بر صورت آسمان

تو را تماشا می‌کنم

و عبادت من، این‌گونه است

یک. کبوتر اشتباه کرده است / چه اشتباهی! / سوی شمال رفت، به جنوب رسید / فکر کرد گندم، آب است / چه اشتباهی! / فکر کرد دریا، آسمان است / و شب، بامداد / چه اشتباهی! / ستاره‌ها، قطره‌های شبنم، / و گرما، برف / چه اشتباهی! / که دامن‌ات، پیراهنش بود، / و دل‌ات، لانه‌اش / چه اشتباهی! / [او بر ساحل خوابید، / تو بر بالای شاخه‌ای.] (رافائل آلبرتی)